Ba loại thầy giáo

Cách đây vài năm tôi có xem được trên Facebook về 3 loại thầy giáo, hình như tác giả Ohso. Giờ chép lại để các bạn cùng suy ngẫm đã học những loại thầy giáo nào rồi nhé

1. Thầy giáo lôi cuốn

‘Charisma-lôi cuốn’ bắt nguồn từ từ Hi Lạp có nghĩa tinh thần, đầy tinh thần. Người lãnh đạo lôi cuốn là đầy tinh thần tới mức nếu bạn đi tới người đó, bạn sẽ trở thành nô lệ. Người đó đầy tinh thần thế, người đó sẽ áp đảo bạn; người đó sẽ không bận tâm về bạn; người đó sẽ trở thành người lãnh đạo.

Tôi không là người lãnh đạo, tôi không là Thầy lôi cuốn, thầy giáo lôi cuốn, vì thầy giáo lôi cuốn là nguy hiểm: ông ấy giết bạn, bạn bị làm thành vô hiệu, con người bạn bị xoá đi. Ở dưới hướng dẫn của người lôi cuốn là giống như cố mọc lên dưới cây lớn – không thể được. Điều đó là không thể được. Bạn có thể nghĩ cây được bảo vệ nhưng mọc dưới cây lớn là điều không thể được.

Bạn thấy cây sồi lớn không? Hàng nghìn hạt sồi rơi dưới cây sồi và chết. Chúng không bao giờ mọc lên, chúng không thể mọc được. Chúng có thể bị lừa vì chúng sẽ ở dưới cây mẹ và sẽ có bảo vệ – nhưng bảo vệ là độc. Hạt sồi phải đi xa xôi, phải là độc lập; chỉ thế thì nó mới có thể trở thành cây. Bằng không nó sẽ không bao giờ trở thành cây.
Người lôi cuốn là nguy hiểm, và mọi người bị hút rất mạnh tới người lôi cuốn. Người lôi cuốn không bao giờ là Thầy thực; người đó trở thành người trông coi nô lệ. Người lôi cuốn nhiều tính chính trị hơn người tôn giáo. Adolf Hitler có tính lôi cuốn, Mussolini có tính lôi cuốn. Những người lãnh đạo có tính lôi cuốn: họ phải lãnh đạo mọi người, họ phải làm mọi người thành nô lệ, họ phải chi phối và độc tài.

Hitler thuyết giảng	Cây sồi đại thụ

2. Thầy giáo phương pháp

Từ ‘method-phương pháp’ lại bắt nguồn từ gốc Hi Lạp có nghĩa ‘đi theo’. Kiểu thứ hai của người lãnh đạo-thầy giáo sẽ đi theo đệ tử; người đó sẽ cho phương pháp. Người đó sẽ không bao giờ lãnh đạo bạn, người đó sẽ đi theo bạn. Kiểu thứ hai như người trị liệu sẽ đi theo bệnh nhân: người đó sẽ lắng nghe bệnh nhân, người đó sẽ cố tìm ra nhu cầu của bệnh nhân là gì; người đó sẽ lắng nghe học sinh, nghe đệ tử. Người đó sẽ nhìn bạn, và người đó sẽ giúp bạn từ đằng sau. Người đó sẽ không bao giờ ở trước bạn; người đó sẽ đẩy thay vì kéo bạn. Người đó sẽ không lái bạn, người đó sẽ đơn giản thuyết phục bạn.
Kiểu thứ hai là tốt hơn. Tất nhiên, nhiều người bị hấp dẫn tới kiểu thứ nhất và rất ít người bị hấp dẫn tới kiểu thứ hai.

3. Thầy giáo tự nhiên

Thầy tự nhiên, người chữa lành tự nhiên: người đó không bao giờ lãnh đạo bạn, người đó không bao giờ đi theo bạn, người đó đi cùng bạn.

4. Các ví dụ thực tế

Trong bộ phim Oppenheimer đoạt nhiều giải Oscar năm 2023, tiến sỹ Oppenheimer khi đến dạy tại trường đại học. Ban đầu lớp học chỉ có môt, sau là 2, 3, rồi rất nhiều sinh viên đăng ký học. Những sinh viên này không những được giảng dễ hiểu về lý thuyết lượng tử, phản ứng hạt nhân lúc đó còn rất mới, thậm chí chưa có kiểm chứng, mà còn được Oppenheimer đưa vào các dự án nhỏ bên trong dự án Manhattan sản xuất bom nguyên tử đầu tiên trên thế giới.
Những sinh viên này sau đều trở thành những nhà vật lý giỏi. Oppenheimer có đủ những phẩm chất của cả 3 loại người thầy trên: nhà lãnh đạo có sức thuyết phục rất cao, người thầy giỏi, một cộng sự ăn ý.

Thầy Thích Minh Tuệ có thể là minh họa tốt cho người thầy giáo tự nhiên. Thầy không cần hô hào, không thuyết giảng. Nhiều đệ tự tin và muốn đi cùng thầy. Và họ đi cùng nhau.