Giấc mơ của Jiro về Sushi là một bộ phim tài liệu sản xuất năm 2011 của đạo diễn David Gelb. Bộ phim được đánh giá 7.9/10 trên IMDB (rất cao) với 13,452 người xem đánh giá. Bộ phim khoảng 81 phút, hầu như không có một giây nào dùng kỹ xảo điện ảnh cao cấp. không đạo cụ phức tạp, không có diễn viên chuyên nghiệp nhưng mang về $2,552,478. Một số tiền rất lớn so với kinh phí sản xuất.

Điều gì đã làm nên thành công của bộ phim giữa bạt ngàn những phim bom tấn kỹ xảo vi tính hoành tráng, diễn viên gạo cội, nổi tiếng trong khi thực tế bộ phim tài liệu này nói về cửa hàng Sushi tại Tokyo, Nhật Bản, với ông bố đầu bếp trưởng (Jiro), truyền nghề lại cho hai người con và cộng sự của mình ?

Ngày hôm nay, ở bất kỳ thành phố nào ở Việt nam, bạn cũng có thể tìm được một quán ăn Nhật Bản phục vụ món Sushi. Sushi còn được chế biến sẵn đóng gói bán ở siêu thị, mua thêm mù tạt (washabi) và vài nguyên liệu khác, là có thể có một bữa Sushi, không rõ có đúng chuẩn Nhật Bản không, nhưng có cá, lá kim, cơm, chấm mù tạt washabi. Ăn cũng được – không tệ.

Trước khi xem, tôi nghĩ món sushi khá đơn giản, nhưng những gì trong bộ phim thì không phải là như vậy. Quán Sushi “Sukiyabashi Jiro” của ông đầu bếp Jiro Ono (小野 二郎) ngoài 85 tuổi là một quán Sushi lâu đời, mỗi miếng sushi tạo ra là kết quả của một quá trình lặp đi lặp lại, ngày hôm sau tốt hơn ngày hôm trước một chút, mọi thứ phải tốt, tốt hơn, tốt hơn nữa từ việc chọn mua nguyên liệu từ những người bán uy tín lâu năm, khâu chuẩn bị thức ăn, và cả cách thức phục vụ từng khách hàng một. Tốt nhất là bạn nên xem bộ phim này để hiểu rõ tinh thần, tính cách tỷ mỷ, chi tiết đạt tầm nghệ nhân của người Nhật. Trăm nghe không bằng một xem.

Ông Jiro (trái) đứng cạnh con cả đang phục vụ sushi
Ông Jiro (trái) đứng cạnh con cả đang phục vụ sushi

Một số chi tiết thú vị tôi tóm tắt ở đây giúp các bạn hình dung rõ hơn:
1- Đầu bếp Jiro chế biến món sushi gần 70 năm. Quán của ông được tạp chí Michelin chuyên đánh giá phân loại các nhà hàng ngon nhất trên thế giới, sếp hạng 3 sao – cấp độ cao nhất. Việt nam không có quán nào trong tạp chí này.
2- Cả hai người con trai của ông đều theo nghiệp cha, ngay khi tốt nghiệp phổ thông. Người con cả ngoài 60 tuổi vẫn đứng bếp phụ việc cho bố.
3- Quán sushi ban đầu của Jiro rất nhỏ, chỉ có bàn cho 9 người ăn, không có toilet, khách muốn ăn phải đặt trước từ 1 đến 2 tháng.
4- Giá một bữa sushi cho 1 thực khách tại đây khoảng 30,000 Yên tương đương 6,200,000 VND, bạn sẽ được phụ vụ 20 miếng sushi các loại.

5- Để học nghề ở quán của Jiro, học viên mất khoảng 10 năm để học hết các kỹ năng căn bản đủ ra mở nhà hàng riêng, nhưng để mở cửa hàng sushi có tiếng tăm người đầu bếp cần tiếp tục hoàn thiện tay nghề, cũng như sáng tạo để tạo ra sự khác biệt. Trong phim, một chuyên gia đánh giá ẩm thực nói rằng, nếu con trai cả của Jiro muốn nối nghiệp thành công phải làm tốt hơn bố gấp 2 lần, còn không cửa hàng sẽ mất uy tín, mất khách khi ông bố mất.
6- Món sushi được làm từ rất nhiều nguyên phụ liệu phong phú như cá ngừ, cá hồi, bào ngư, mực, lươn, tôm biển, trứng rau và gạo trắng. Nhà Jiro chỉ chọn mua từ những nhà cung cấp lâu năm. Mỗi cửa hàng bán hải sản chỉ bán duy nhất một loại hải sản vì họ tin rằng chỉ có chuyên, giỏi nhất thì mới có thể tồn tại được.

Bạn phải yêu công việc bạn đang làm
Bạn phải yêu công việc bạn đang làm

7- Sự cầu kỳ trong khâu chế biến của nhà hàng tăng theo thời gian: ví dụ trước kia khi chuẩn bị mực, phụ bếp chỉ còn vò con mực trong 30 phút, giờ tăng lên 40-50 phút. Trước tôm được luộc từ sáng, để lạnh rồi phục vụ, còn nay tôm và các hải sản khác sẽ được chế biến ngay trước khi phục vụ giữ được hương vị đậm đà và tươi ngon nhất.
8- Phải mất thời gian rất dài học hỏi, đúc kết để một đầu bếp sushi cảm nhận thời điểm nào, các nguyên liệu sẽ ngon nhất để kết hợp lại đúng lúc, đúng tỷ lệ để phục vụ khách hàng.
9- Khi phục vụ khách hàng, Jiro sẽ lưu ý khách hàng nam sẽ cắt miếng sushi to hơn so với khách hàng nữ một chút để tất cả các thực khách đều ăn xong một loại sushi cùng một lúc để chuyển sang loại mới. Khách hàng thuận tay trái, sushi sẽ được để vị trí cho tay trái dễ gặp.
10- Jiro ngày làm sushi, tối khi ngủ cũng mơ về sushi, tìm ra các cách mới chế biến tinh tế hơn. Ông ta tâm sự “Tôi cố gắng mỗi ngày sẽ làm tốt hơn một chút, không có điểm dừng vì tôi không biết thế nào là tốt nhất”

Con cả của Jiro đi mua nguyên liệu làm sushi
Con cả của Jiro đi mua nguyên liệu làm sushi

Bây giờ bạn đã hiểu thế nào là Made In Japan khác với Made In China như thế nào rồi nhé. Còn Made In Viet nam phải cố gắng rất nhiều, nói ít đi, làm cụ thể nhiều nữa lên không là teo đó !