Trong một chương trình thực tế, khi những người phụ nữ và đàn ông trưởng thành được yêu cầu chạy / đánh / ném như một cô gái, họ làm những việc đó một cách ẻo lả và khủng khiếp. Mặt khác, khi các cô gái trẻ được yêu cầu chạy / đánh / ném như một cô gái, họ làm những việc đó rất nhiệt tình và nỗ lực. Khi được hỏi làm những việc như một cô gái có ý nghĩa gì với họ, một cô gái trẻ trả lời "Họ chỉ làm những điều tốt nhất có thể".
Thật đau lòng, khi đến một độ tuổi nào đó, chúng ta bắt đầu tin rằng làm bất cứ một điều gì giống cách một cô gái làm nghĩa là bạn đang làm việc đó không hiệu quả, ẻo lả và không thật sự nghiêm túc. Vậy điều này sẽ thế nào đối với những cô gái và những người thuộc phi nhị nguyên giới đang làm việc trong môi trường công nghệ và hiện tại đang thiên về tính nữ?
Mình muốn chia sẻ với bạn một số kinh nghiệm của mình trong suốt 20 năm là con gái và là một lập trình viên cùng với những trải nghiệm tương tự của một số người phụ nữ mà mình đã nói chuyện qua, để biến công nghệ cũng như game trở thành nơi mà tất cả chúng ta đều có thể thoải mái thể hiện mình.
Có một loại phản ứng của tất cả mọi người khi biết mình là một nữ lập trình viên đó là: Không một ai tin rằng mình là một lập trình viên!
Không biết có bao nhiêu người mà khi họ gặp mình, nghe mình nói về nghề nghiệp của mình thì bảo với mình rằng trông mình giống như một nhà thiết thế, một kế toán, một người làm về tiếp thị,... rất rất nhiều nghề khác trừ lập trình viên ra.
Mình từng là một trợ giảng cho các workshop dạy phụ nữ học code tổ chức vào cuối tuần (giống với chương trình Girls Learn To Code của Techmaster Vietnam ở Hà Nội vậy), một bạn đồng nghiệp nam cũng làm trợ giảng với mình đã liên tục tò mò trong suốt buổi workshop về việc mình đã bắt đầu yêu thích và học lập trình như thế nào. Thật buồn cười.
Rõ ràng, việc là con gái làm bạn trông giống như một người mới bắt đầu vậy 😳 Mình khá là bực mình, mình không thể nào trông giống như một người mới bắt đầu học lập trình mãi được vì thực ra mình đã lập trình từ năm lên 8 rồi. Mình luôn muốn trở thành một lập trình viên. Mình đã nhận được bằng và chứng chỉ của Học viện Công nghệ Massachusetts (MIT). Mình còn từng là một visiting researcher ở bộ phận robot giống người của Honda, nghiên cứu về các thuật toán học máy cho người máy ASIMO.
Mình không hề có ý rằng mình là một lập trình viên giỏi, mình kể tất cả những điều trên vì mình khá chắc chắn rằng nếu mình là một người đàn ông với chừng đó thông tin/ thành tích, hoặc thậm chí là ít hơn đi nữa thì cũng không có ai nghi ngờ về trạng thái lập trình của mình cả.
Tracy Chou - một kỹ sư tại Pinterest - đã chia sẻ câu chuyện này với mình: Một vài năm trước cô ấy đã tham dự một hội nghị kỹ thuật. Vào ngày đầu tiên, cô ấy đã mặc một chiếc váy. Khi cô đi dạo quanh hội nghị, không ai đến bắt chuyện với cô ấy cả. Khi cô ấy hỏi mọi người những câu hỏi rất kỹ thuật về stack, những câu hỏi mà sẽ chỉ ra rằng cô ấy là một lập trình viên thì cô ấy đã bị gạt sang một bên, họ nói "bạn sẽ không hiểu đâu". Đêm đó sau khi trở về nhà cô ấy cảm thấy cực kỳ thất vọng và bối rối và còn gần như không muốn đến hội nghị đó vào ngày hôm sau. Nhưng ngày hôm sau, cô ấy vẫn tới, mặc một chiếc áo phông và một chiếc quần jean kỳ dị, cô ấy đã có một trải nghiệm tốt hơn ngày hôm trước. Mọi người đều cho rằng cô ấy có cái gì đó "mang chất kỹ thuật" và không bỏ qua lời nói của cô ấy nữa.
Vậy trong những trường hợp này chúng ta có thể làm gì tốt hơn đây?
Hãy cứ giả sử rằng mọi người có trình độ bằng hoặc hơn bạn.
Đừng bao giờ hỏi ai đó "Bạn tới đây với ai?" giả sử họ đang ở sự kiện và có mục đích riêng.
Thay vì giả định vị trí hay sự nghiệp của ai đó, hãy hỏi, hỏi một cách lịch sự và đừng ngạc nhiên trước bất kỳ câu trả lời nào.
Thêm một loại trải nghiệm nữa mà mình thường xuyên nhận được đó là: Khi mình nhận phản hồi thì mình cũng luôn nhận được phản hồi về giới tính.
Mình nhớ đến bài thuyết trình đồ án hồi còn học đại học. Chúng mình sẽ nhận được phản hồi từ các đồng nghiệp, và các giáo sư cũng sẽ trao giải thưởng cho các dự án và bài thuyết trình mà họ nghĩ là tốt nhất. Mặc dù đã nhiều lần nhận được giải thưởng từ các giáo sư về bài thuyết trình của mình về thuật toán khử trùng lặp (de-duplication algorithms) cho lưu trữ sao lưu (backup storage) hoặc thuật toán nhận dạng khuôn mặt cho lớp xử lý hình ảnh nhưng đây là loại phản hồi mà mình luôn nhận được:
"Tại sao các slide của bạn rất hồng? Nhìn rất khó chịu"
"Đừng vuốt tóc ra sau tai khi trình bày nữa. Nhìn rất khó chịu."
"Giọng của bạn luôn tăng lên sau mỗi câu bạn nói."
và nhiều ý kiến đánh giá về ngoại hình của mình nữa...
Để giúp các cô gái và những người đồng tính giới nữ đang làm việc trong môi trường công nghệ cảm thấy giá trị của họ, chúng ta có thể:
Phản hồi dựa trên nội dung mà họ trình bày.
Bất cứ khi nào bạn cảm thấy có điều gì đấy làm bạn khó chịu trong khi nghe một bài thuyết trình chẳng hạn, hãy hỏi lại bản thân mình bạn có thực sự không quen nhìn những điều ấy trong một bài thuyết trình hay không?
Và hỏi lại bản thân "Liệu mình có thực sự sẽ phản ứng như thế này nếu người trình bày kia là một người đàn ông da trắng hay không?"
Thêm một điều nữa mà các cô gái và những người đồng tính nữ làm việc trong lĩnh vực công nghệ thường phải đối mặt mà những người khác không phải là: Phải tỏ ra thật chỉn chu, chuyên nghiệp và thời trang khi quyết định mặc gì khi đi thuyết trình hoặc tham gia phỏng vấn!
Phụ nữ họ thường lo lắng rằng nếu mặc váy khi thuyết trình thì có thể bài thuyết trình của họ sẽ không có sức thuyết phục hoặc có thể sẽ nhận những bình luận hay phản ứng không như mong muốn. Mình đã đọc thấy điều này trên rất nhiều mục tư vấn trên mạng có chung một nội dung như: Các cô gái, đừng làm người khác lãng quên bài thuyết trình của mình, hãy mặc đẹp nhưng đừng lòe loẹt!
Phụ nữ có thể làm bất cứ thứ gì họ muốn. Thử lấy ví dụ về ý tưởng một nhân vật nữ mạnh mẽ nhé. Hình mẫu này đã từng có rất nhiều trong phim. Nhưng hãy thử nghĩ về những điều mà mọi người hình dung về một cô gái cá tính mà xem: ồn ào, quyết đoán, lái xe moto, thậm chí rất giỏi võ thuật. Nghe có vẻ đây là một cô gái không như mơ (bad girl chẳng hạn). Nhưng chúng ta gần như không bao giờ hình dung về một cô gái có khả năng cứu thế giới với những đức tính như dịu dàng, nữ tính, dễ đồng cảm và biết quan tâm người khác cả.
Đây cũng là một phần của vấn đề được đặt ra: Phụ nữ nên thoải mái quyết đoán nếu đó là tính cách của họ, hãy xem đó như một niềm vui thay vì chỉ trích nó. Hãy nâng cao giá trị mỗi cá nhân để ai cũng có thể thể hiện bản thân 💪
Có một lần một đối tác cũ nói với mình: "Trông em mặc quần jean với áo thun đẹp hơn đấy. Sao em phải mặc váy và trang điểm làm gì? Em không cần phải sửa soạn vậy để gây ấn tượng với anh đâu" Đó chính là lúc mình đã ngộ ra rất nhiều điều. Mình nhận ra hầu hết tất cả mọi người đều nghĩ con gái sửa soạn xinh đẹp nữ tính chỉ để gây ấn tượng với đàn ông 😑 Sau khi mình hoàn toàn chắc chắn 100% việc mình mặc đồ như thế nào hoàn toàn không để cho anh ta đánh giá, mình đã không thèm để ý đến bất cứ đối tác nào có ý kiến tiêu cực về cách mình ăn mặc hay trang điểm nữa. Mình mặc đẹp là để cho bản thân mình, nâng cao giá trị bản thân mình!
Mình khuyên các bạn rằng: Nếu bạn cảm muốn thì hãy cứ mặc bất cứ cái gì làm bạn thoải mái nhất. Hãy cứ lòe loẹt, lạ mắt, rườm rà hoặc nữ tính như bạn muốn. Hãy cứ như thế kể cả khi bạn là một game thủ, một lập trình viên, hoặc một nhà thiết kế trò chơi... bởi vì bạn đang giúp mọi người thay đổi cách nhìn về một game thủ/ lập trình viên/ nhà thiết kế trò chơi phải trông như thế nào. Và bạn đang làm cho thế giới này tuyệt vời hơn bằng cách tự tin thể hiện chính mình.
Các cô gái, cứ mặc những bộ váy xinh xắn nhất của mình và đến tham dự lớp Girls Learn To Code ở Techmaster Vietnam nhé 😘
Bình luận