Để đi du học, sinh viên VN phải chuẩn bị nào là tiếng Anh, SAT, viết essay để đạt nguyện vọng, xin ưu đãi học phí (mà giờ người ta hay gọi là học bổng cho oai). Thế nhưng gần đó chưa đủ, để hoà nhập và không bị lạc lõng nơi xứ người, sinh viên VN cần chuẩn bị thêm vài kỹ năng nữa:
Chơi thể thao
Người Úc, Mỹ đặc biệt thích thể thao. Người Úc thích bơi, lướt ván. Nếu sang Úc, cố gắng biết bơi ếch tối thiểu khoảng 500 mét. Còn nếu bạn bơi giỏi, bạn hoàn toàn tham gia câu lạc bộ bơi ở trường. Người Mỹ lại càng khoái môn bơi. Nhiều trường đại học có hẳn đội tuyển bơi chuyên nghiệp. Michael Phelps, Katie Ledecky thống trị môn bơi trong các kỳ Olympic trong nhiều năm. Thôi thì cố làm sao nhảy xuống bể bơi khi pool party không bị sặc nước cũng là tốt rồi.
Người Hàn, người Nhật, Pháp, Ý, Tây Ba Nha và Anh thì thích đá bóng. Hồi tôi học bên Hàn. Gần như chiều nào sinh viên Pháp cũng đá bóng. Việc học là thứ yếu, bóng đá và yêu đương là 2 môn quan trọng với sinh viên Pháp. Trong khi sinh viên VN cong đít học, làm dự án cho giáo sư để có học bổng.
Nếu bạn là người sống nội tâm, ngại giao tiếp, bạn có thể chơi bóng bàn hoặc tập võ. Hai môn này có thể luyện tập trong nhà bất kỳ thời tiết bên ngoài. Nhiều trường đại học Bắc Âu trong nhà thi đấu luôn có bàn bóng bàn. Võ thuật trường phái nhu đạo như Aikido có thể rất hợp lý nếu bạn sang Nga du học.
Đơn giản nhất chả cần năng khiếu, bạn có thể sắm đôi giày, tập chạy bộ. Mỗi ngày cỡ 5km là sang đó thế nào cũng có bạn chạy cùng,
Âm nhạc
Âm nhạc vượt qua mọi khác biệt ngôn ngữ. Khi tôi ở Hàn Quốc, trong những buổi gặp gỡ, giao lưu, mấy anh bạn người Thổ gảy đàn dân tộc vừa hát rất hay. Nếu bạn được học piano, hay violon từ nhỏ thì qua tốt. Còn không thử học Harmonica tập độ 5 bài tủ là đủ lên đường rồi. Nếu sang Anh, Mỹ, Úc nhớ học bài Auld Lang Syne, Oh Mac Donald had a farm, Take Me Country Road... đây là những bài cổ, phổ biến mà gần như ai cũng biết. Harmonica cũng khá gọn, có thể cho vào balo.
Nấu ăn
Muốn ăn thì phải lăn vào bếp. Ở nhà, có bà, có mẹ, có cô giúp việc nấu. Nhà có điều kiện tuần nào cũng vài bữa đi ăn hàng. Sang bển, bạn cũng chỉ như sinh viên dân tộc miền núi phía Bắc xuống Hà nội trọ học nội trú mà thôi. Nấu ăn tốt sẽ giúp bạn chế cháo ra nhiều món ăn đa dạng, tiết kiệm chi phí sinh hoạt. Ăn cũng là một trong những tứ khoái. Sầu muộn buồn phiền có thể giải quyết bằng ăn uống. Hình như ai đó nói rằng "Con đường đến trái tim đàn ông lại đi qua dạ dày". Nếu bạn muốn cưa đổ một anh chàng ngoại quốc mà không tiện nói ra hay thử tổ chức vài party nhỏ. Anh ta qua ăn đến lần thứ 3 là cơ bản đã căn câu hơi sâu rồi đó.
Người ta có thể sống không cần Internet và kể cả di động, nhưng vẫn cần ăn đủ 3 bữa. Và các món ăn thuần Việt luôn được hâm mộ ở rất rất nhiều nơi trên thế giới. Bạn kém âm nhạc, bạn không chơi thể thao, bạn nấu ăn giỏi bạn sẽ luôn có rất nhiều người bạn.
Sửa chữa điện, nước
Nếu bạn là nam sinh viên du học Úc hoặc Canada. Bạn phải thuê phòng trọ ở trường khá hẻo lánh. Học phí ở đây rẻ, khả năng định cư ở những vùng này cao. Phòng bạn bị hỏng cái đèn trần hoặc lababo bị tắc si phông. Bạn bốc máy gọi thợ điện nước đến sửa? Xác định bạn bay luôn tiền ăn cho 2 tuần đó. Tại sao học một số kỹ năng sửa chữa điện nước từ ở nhà, mang sẵn cây bút thử điện và cây kìm đa năng Leatherman. Tôi có một anh bạn thạc sỹ CNTT đại học Sydney. Sau đó anh ta đăng ký định cư tại Manitoba, Canada. Thời gian đầu khi mới đến, anh ta phải chấp nhận làm đủ cách công việc IT căn bản: như bấm dây mạng, cài đặt lại Windows, in sao đĩa CD, cấu hình Wifi và tất nhiên là cả sửa chữa điện nước.
Lập trình phần mềm
Tôi để kỹ năng này sau cùng. Vì nó ít cấp bách hơn các kỹ năng kia. Ở Úc, số lượng người Ấn có bằng kỹ sư CNTT phải chạy taxi hoặc làm công việc chân tay khá là đông. Nước Úc vẫn cần những lập trình viên giỏi, xuất sắc. Tuy nhiên các công việc (thiết kế web site, lập trình ứng dụng di động) có thể thuê, họ sẽ thuê gia công qua các trang trực tuyến kiểu như Freelancers.com để giảm chi phí còn 1/2 đến 1/3, phục vụ 7 ngày / 1 tuần. Vậy nếu kỹ năng lập trình của bạn ở mức tàng tàng thì :
- Về VN với bố mẹ hoặc học thêm nghề mới xin việc tại Úc. Nghề chân tay cũng được, còn hơn không có việc phải xách va ly về nước
- Vẫn có đam mê, tranh thủ những kỳ hè về VN, học lập trình làm sản phẩm cụ thể. Nếu ở Hà nội, nhớ qua Techmaster xem có khoá nào phù hợp không.
Nếu bạn đinh xin việc ở những công ty phần mềm hàng đầu như Google, Facebook, hay các công ty của Đức, Bắc Âu.. xác định bạn cần có những kỹ năng đặc biệt, nổi trội. Nguyên lý 10,000 giờ thực hành liên tục rất phù hợp trong hoàn cảnh này. Nếu bạn bỏ ra mỗi tuần 40 tiếng học, thực hành AI. Một năm tạm trừ 1 tháng nghỉ hè, nghỉ lễ. Bạn có 11 tháng * 4 tuần * 40 giờ = 1320 giờ. Vậy bạn cần khoảng 7.5 năm rèn luyện. Hãy nhớ rằng, thời gian bắt đầu học lập trình nên bắt đầu từ những năm lớp 7, lớp 8. Bạn thực hành đều , giả sử đúng phương pháp thì học xong đại học, bạn có thể đi xin việc. Hãy ưu tiên đầu tư học Cấu trúc dữ liệu thuật toán, quan sát - phân tích - giải quyết vấn đề. Nếu không xin được vào công ty rất lớn, hay bắt đầu từ nhưng công ty nhỏ, nhóm freelancer. Bạn có kỹ năng tốt, chăm chỉ thì cơ hội luôn đợi bạn ở đâu đó.
Nếu bạn học trái ngành, và ngành của bạn cực khó xin việc hãy thử thu thập thông tin nhu cầu tuyển dụng tại địa phương. Hỏi và làm quen những người không có chuyên ngành CNTT mà vẫn xin được việc để lắng nghe kinh nghiệm từ họ. Ở Mỹ cũng có những khóa học Bootcamp đào tạo coder trong 4 tháng. Học phí cỡ 4000 đến 6000$.
Nếu mức phí đó quá sức của bạn, cân nhắc trở về VN trong 9 tháng để học bài bản. Kiến thức học càng gấp gáp vội vàng bao nhiều thì lại càng hời hợt, mau quên bây nhiếu.
Bình luận