Tìm việc lập trình ở Nhật Bản

https://japan-dev.com/blog/how-to-find-a-job-as-a-software-developer-in-japan

Ở Nhật Bản, người nước ngoài thường khó tìm một công việc lập trình như phát triển phần mềm. Có rất nhiều cơ hội tuyệt vời, nhưng cũng rất khó tìm, đặc biệt là cho các lập trình viên tìm kiếm công việc đầu tiên tại Nhật Bản. Rào cản ngôn ngữ cùng với việc thiếu tài nguyên trực tuyến khiến cho việc phân loại các công ty công nghệ tốt với những công ty ít mong muốn hơn trở nên khó khăn hơn.

Tất nhiên cũng không phải là không có tài nguyên có sẵn. Trên thực tế, có rất nhiều nhà tuyển dụng và các cơ quan tuyển dụng tập trung vào Nhật Bản. Vấn đề là dữ liệu bạn thực sự muốn lại hiếm khi có thể được tìm thấy trực tuyến, chỉ có tiếng Anh. Và mặc dù các báo cáo của các "công ty đen" có thể được nói quá lên, nhưng thật sự bạn cần phải chọn lọc khi chọn một công việc CNTT tại Nhật Bản. Đặc biệt là khi bạn là người nước ngoài.

Ở những nơi như Hoa Kỳ, công nghệ phần mềm đã trở thành một trong những nghề nghiệp phổ biến nhất, nhưng đây không phải trường hợp thường thấy ở Nhật Bản. Nhiều công ty Nhật Bản coi lập trình là một việc không muốn nhưng vẫn phải làm. Đối với họ, đó là công việc cấp thấp và không đáng để đầu tư. Tuy nhiên, khi ngành công nghiệp công nghệ internet Nhật Bản trưởng thành, ngày càng có nhiều công ty thấy được giá trị của phát triển phần mềm và mọi thứ đã cải thiện nhanh chóng trong 5-10 năm qua. Tôi cảm thấy đã đến lúc có một khối lượng lớn các công việc phần mềm tốt cho người nước ngoài muốn làm việc ở đây.

Vì vậy, câu hỏi là: làm thế nào để bạn tìm được công việc tốt? Trong bài viết này, tôi sẽ giải đáp câu hỏi này và đưa ra một số tài nguyên cũng như lời khuyên dựa trên kinh nghiệm của bản thân khi tìm kiếm việc làm lập trình ở Tokyo. Tôi biết, việc tôi làm việc ở Nhật Bản có thể coi là một kinh nghiệm tốt, vì vậy hy vọng tôi có thể giúp những người nước ngoài khác tránh những khó khăn mà tôi đã gặp phải và đạt được thành công ở Nhật Bản.

Những gì tôi đã đạt được

Đây không phải là một hướng dẫn về các cách chuyển đến Nhật Bản theo nghĩa đen. Những hướng dẫn ấy không dành riêng cho các kỹ sư phần mềm và cũng có nhiều hướng dẫn như vậy đã được viết rồi. Bạn có thể tìm thấy chúng trên các trang mạng trực tuyến, và các yêu cầu sẽ khá giống nhau cho tất cả mọi người. Vì vậy, nếu bạn đang tìm kiếm thông tin chung về việc hậu cần di chuyển đến Nhật Bản, thì tôi khuyên bạn nên tham khảo các ý kiến ấy.

Ví dụ, hướng dẫn của TokyoDev về việc tìm kiếm công việc lập trình đầu tiên tại Nhật Bản là một nơi tốt để bắt đầu. Bạn cũng có thể kiểm tra BFFTokyo để biết hầu hết những thông tin liên quan đến việc định cư và phát triển ở Nhật Bản (ví dụ như thông tin thị thực). Những chủ đề này cũng quan trọng, nhưng trong bài viết này, tôi sẽ cố gắng tránh chúng. Tôi sẽ không nhắc đến việc bạn nên mang theo bao tiền hoặc bạn nên lấy loại visa nào. Thay vào đó, tôi sẽ tập trung vào cách tìm một công việc phát triển phần mềm mà bạn thực sự thích và tránh những công việc bạn không thích.

Điều đầu tiên trước tiên: Tự học hỏi

Nếu bạn muốn tìm một công việc phần mềm tại Nhật Bản (mà thực sự tốt), bước đầu tiên là nghiên cứu. Để được như một lập trình viên ở đây, điều quan trọng là bạn phải hiểu loại công việc mà bạn muốn là gì. Sau đó, bạn sẽ cần xác định những công ty công nghệ nào ở Nhật Bản thực sự sẵn sàng thuê các kỹ sư người nước ngoài cho vị trí đó, và quan trọng nhất là những công ty nào thực sự có thể cung cấp loại môi trường mà bạn mong đợi.

Có lẽ một phần do văn hóa lịch sử Nhật Bản về việc làm thuê trọn đời, tôi cảm thấy rằng tuyển dụng công nghệ ở đây vẫn còn ở giai đoạn sơ khai. Có một vài trang web giống như Glassdoor như OpenWork và EN-Hyouban, nhưng tất cả đều bằng tiếng Nhật. Các dữ liệu ở các website này có phần hữu ích, nhưng thường không liên quan đến các kỹ sư không phải người Nhật. Đó là lý do tại sao tôi xây dựng Japan Dev như một nguồn tài nguyên nhắm trực tiếp vào người nước ngoài muốn làm việc tại các công ty công nghệ ở đây.

Tôi khuyên bạn nên duyệt trang danh sách công ty Japan Dev để có cái nhìn toàn diện về các công ty thân thiện với người nước ngoài thuê các lập trình viên ở Nhật Bản. Mỗi người đều có tiêu chí riêng của mình, vì vậy bạn nên xem xét các tiêu chí của bạn sau đó nghiên cứu những công ty đáp ứng được chúng. Cho dù bạn đang tìm kiếm một môi trường nói tiếng Anh, làm việc từ xa hoặc tài trợ visa, bạn sẽ có thể đưa ra một danh sách các công ty công nghệ tại Nhật Bản đáp ứng yêu cầu của mình

Tip nhỏ: Biết loại công việc bạn muốn và dành thời gian nghiên cứu các công ty tốt nhất cung cấp các công việc đó. Đừng đặt ra cho mình áp lực bằng cách giả sử bạn sẽ hài lòng với bất kỳ công việc nào miễn là bạn ở Nhật Bản.

Các nguồn tài nguyên thân thiện với các lập trình viên người nước ngoài

Dưới đây là một vài nguồn được chọn lọc thủ công mà bạn có thể sử dụng để cải thiện hiểu biết của mình về các công việc lập trình:

Japan Dev - Cung cấp danh sách đầy đủ nhất các công ty công nghệ hàng đầu thân thiện với người nước ngoài tuyển dụng các lập trình viên tại Nhật Bản. Có dữ liệu tiền lương của hầu hết các công ty cũng như các ưu và nhược điểm của các công ty đó.

LinkedIn - Khá nhiều công ty hàng đầu Nhật Bản quảng cáo việc làm phần mềm tại đây. LinkedIn cũng gợi ý các công ty dựa trên thông tin trong hồ sơ của bạn, rất hữu ích.

Tip nhỏ: Cài đặt vị trí LinkedIn của bạn ở Tokyo ngay cả khi bạn chưa ở đây. Bạn sẽ nhận được nhiều sự quan tâm hơn từ các nhà tuyển dụng.

TokyoDev - Một nguồn tuyệt vời cho việc tìm kiếm công việc lập trình ở Tokyo. Khá nhiều công việc được đăng ở đây bao gồm cả hỗ trợ visa và không yêu cầu kỹ năng tiếng Nhật.

AngelList - Nhiều công việc khởi nghiệp. Hầu hết là các công ty xuyên quốc gia.

Justa.io - Chú trọng vào các công ty khởi nghiệp Nhật Bản (và không chỉ dành cho các lập trình viên phần mềm), nhưng thiên về các công ty sử dụng tiếng Anh.

HN Tokyo Slack - Kết nối trực tiếp với các lập trình viên ở Nhật Bản. Trang web này đặc biệt hữu ích đối với những người đang không ở Nhật Bản.

StackOverflow Jobs - StackOverflow là 1 site tiếng Anh, nên các công ty ở Nhật Bản đăng các công việc ở đây thường khá toàn cầu.

Các bảng công việc chung ở Nhật Bản

Có hàng tấn bảng công việc tổng quát khác (Gaijinpot, Daijob, ...) nhưng chúng có thể quá nhiều. Các nguồn bên trên có thể quản lý những công việc cho các lập trình viên nói tiếng Anh hoặc thu hút các loại công ty ưa thích việc thuê các lập trình viên nước ngoài, nên tôi khuyên bạn nên tập trung vào các site này (và các site khác giống vậy; cho tôi biết nếu bạn biết các site khác nhé!) vì chúng cung cấp các lựa chọn tốt hơn cho những người đặc biệt quan tâm đến các công việc lập trình.

Nhìn chung, bạn càng rèn giũa bản thân tốt ở bước này thì bạn càng thoải mái hơn khi nói chuyện với các nhà tuyển dụng hoặc thậm chí gặp gỡ với các công ty. Do đó hãy dành thời gian nghiên cứu các công ty và thu thập càng nhiều thông tin càng tốt ngay hôm nay.

Tận dụng các sự kiện dành cho lập trình viên

Những nguồn trên cung cấp cho bạn khá nhiều dữ liệu về các công ty cũng như các cơ hội việc làm. Một khi bạn tự tin rằng một công ty được biết trước là một lựa chọn phù hợp thì việc ứng tuyển trực tiếp qua một trong những site trên có thể là lựa chọn tốt. Nhưng đây không phải là kế hoạch duy nhất của bạn. Nếu bạn đang ở Nhật rồi thì các sự kiện chính là cơ hội tuyệt vời để tìm việc. Một thực tế ai cũng biết là nhiều công việc tốt nhất sẽ không bao giờ được đăng trực tuyến trên mạng, và điều này thì chắc chắn đúng trong cộng đồng lập trình viên Nhật Bản.

Không có một sự thay thế nào cho việc đến trực tiếp Tokyo và gặp gỡ từng người. Bạn sẽ có được những thông tin mới nhất từ các lập trình viên phần mềm nước bạn đang làm việc ở Nhật, và họ nhiều khả năng sẽ giới thiệu bạn đến công ty của họ hơn nếu họ có cơ hội gặp bạn trước đó.

Tìm ai đó bảo đảm cho bạn

Tôi đã nhắc đến việc các công ty Nhật Bản ưa thích các loại giấy giới thiệu chưa nhỉ? Vì họ đúng là như thế đấy. Rất nhiều công ty ở đây nhận hơn 50% nhân viên của mình từ giấy giới thiệu nhân viên vì đây là việc đôi bên cùng có lợi đối với cả công ty và nhân viên. Kể cả nếu công ty phải trả một khoản phí cho nhân viên thì số đó thường ít hơn nhiều so với số tiền họ đã trả cho bên đăng tin tìm việc hoặc nhà tuyển dụng. Với một tờ giấy giới thiệu, nhân viên nhận được tiền và công ty thì thưởng cho một trong những nhân viên của họ và tạo nên thiện chí của họ đối với công ty. Điều này có nghĩa là nhân viên của nhiều công ty sẽ muốn tìm những người đang tìm kiếm cơ hội làm việc với họ và thậm chí còn được khuyến khích tài chính để làm việc đấy.

Nói cách khác, bạn càng nói chuyện với càng nhiều người ở công ty mong muốn của mình thì bạn càng có nhiều cơ hội được làm việc cùng họ. Và giấy giới thiệu là cách tốt nhất để kết nối bạn với các công ty ở Nhật Bản.

Tìm các sự kiện tiếng Anh thân thiện có ảnh hưởng nhất đối với các lập trình viên.

Tokyo luôn luôn có rất nhiều sự kiện liên quan đến lập trình và IT, sự kiện này nối tiếp sự kiện kia không bao giờ chấm dứt, tuy nhiên đây là một vài gợi ý cá nhân của tôi dành cho các nhà phát triển phần mềm quan tâm tới các sự kiện ở Nhật Bản:

TokyoTech - Đây là nguồn ưa thích của tôi để tìm kiếm các meetup ở Tokyo. Nguồn này giới thiệu hầu hết những sự kiện meetup liên quan đến công nghệ tổ chức ở cùng một nơi ở Tokyo do đó bạn không cần phải mất công tìm kiếm đâu xa trên internet.
Tokyo Tech Meetup - mới được bổ sung gần đây, sự kiện song ngữ này là nơi tuyệt vời để gặp gỡ các lập trình viên hàng xóm - hoàn toàn miễn phí!
Hacker News Tokyo - Đây là một sự kiện thú vị cho mạng lưới ở Tokyo. Sự kiện này luôn thu hút rất nhiều những kỹ sư phần mềm và các designer cũng như các nhà kinh doanh quan tâm đến công nghệ hoặc các doanh nghiệp khởi nghiệp.
Dev Japan - Đây là sự kiện cơ bản nơi mà các lập trình viên có thể để thực hiện project, Dev Japan mới được mở rộng gần đây và tài trợ cho rất nhiều các sự kiện khác ở Tokyo.
Meetup.com - Chúng ta có thể tìm thấy rất nhiều lập trình viên Tokyo ở đây. Sự kiện này tổ chức khá nhiều vào mỗi buổi tối.
Doorkeeper - Doorkeeper là một site khác có tổ chức các cuộc gặp mặt (meetup). Đây là nơi tổ chức các sự kiện lớn như Tokyo Rubyist Meetup.

Vậy còn các nhà tuyển dụng?

Các công ty tuyển dụng có thể đóng vai trò là một công cụ có giá trị trong việc tìm kiếm các công việc kỹ sư phầm mềm tại Nhật Bản. Thực tế, nói một cách ngẫu nhiên, tôi nghĩ đây là một trong những cách phổ biến nhất để tìm việc tại đây. Tuy nhiên, tôi cảm thấy điều quan trọng là phải hiểu cách mà các nhà tuyển dụng ở Nhật hoạt động trước khi tranh thủ sự giúp đỡ từ phía họ. Tương tự đó, tôi cũng khuyên bạn không nên coi các nhà tuyển dụng như là cách duy nhất khi tìm việc.

Một lưu ý về các nhà tuyển dụng ở đây là mỗi nhà tuyển dụng chỉ làm việc với một số công ty. Các công ty tuyển dụng ký hợp đồng với các công ty đối tác cụ thể, và họ sẽ giới thiệu những công việc ấy với bạn. Do đó, bạn nên thường xuyên nói chuyện với vài nhà tuyển dụng khác nhau để có cái nhìn bao quát nhất có thể về các công việc có sẵn cho bạn trước khi ký hợp đồng.

Nhà tuyển dụng tốt sẽ góp ý thành thật về các lựa chọn của bạn và không cố gắng đẩy bạn vào một công ty nào đó trừ phi nó là lựa chọn thực sự phù hợp, tuy nhiên bạn cũng nên cẩn thận. Phí tuyển dụng có thể từ 25 - 50% (hoặc nhiều hơn) tiền lương hằng năm của ứng viên, có nghĩa là các nhà tuyển dụng có lý do để thuyết phục bạn tham gia một trong những công ty của họ. Đây cũng là lý do bạn không nên đặt hết hi vọng của mình vào một nhà tuyển dụng và nên đảm bảo rằng bạn trao đổi với nhiều nhà tuyển dụng khác nhau để tìm ra công ty phù hợp nhất với mình.

Hãy luôn luôn nghiên cứu mong muốn của riêng bạn và chỉ đồng ý với các giao dịch có lợi cho cả hai từ quan điểm kinh doanh khi làm việc với các nhà tuyển dụng. Và hãy chắc chắn rằng bạn tự trang bị kiến thức để tránh rơi vào các chiến thuật bán hàng.

Tôi có cần nói tiếng Nhật không?

Không, nhưng bạn càng nói được nhiều tiếng Nhật thì bạn càng dễ dàng tìm được công việc lập trình ở Nhật. Điều này có vẻ rất hiển nhiên, nhưng nó thực sự đúng đối với kinh nghiệm của tôi. Số lượng cơ hội phát triển phần mềm có sẵn cho bạn sẽ tương quan trực tiếp với trình độ tiếng Nhật của bạn. Khi kỹ năng của bạn được cải thiện, cánh cửa sẽ mở ra. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là bạn hoàn toàn thất bại nếu bạn không nói được tiếng Nhật. Điều đó chỉ có nghĩa là bạn sẽ cần phải bù đắp bằng cách mạnh hơn ở số một lĩnh vực khác.

Ví dụ, các kỹ năng kỹ thuật của bạn càng mạnh thì bạn càng dễ được chấp nhận mà không cần đến tiếng Nhật. Trên thực tế nếu bạn không có các kỹ năng tiếng Nhật và bạn muốn chuyển đến Nhật Bản làm lập trình viên ASAP, thì bạn cần cải thiện kỹ năng phỏng vấn kỹ thuật hơn là thử và học tiếng Nhật. Bạn cũng có thể cải thiện kỹ năng giao tiếp và giới thiệu giá trị bản thân của mình, vì những điều này cũng sẽ có tác động trực tiếp đến hiệu suất của bạn trong các cuộc phỏng vấn kỹ thuật với các công ty Nhật Bản.

Một số người nước ngoài khác có thể quan tâm một chút. Nhưng rất ít công ty Nhật Bản thậm chí biết JLPT là gì, chứ đừng nói đến các cấp độ khác nhau thực sự có nghĩa là gì. Và nếu có vấn đề, tôi đang nói từ kinh nghiệm ở đây (tôi có bằng N1) thì những gì tôi nhận thấy là các cấp độ cao hơn có thể giúp bạn có được từ giai đoạn tiếp tục đến giai đoạn phỏng vấn tại một số công ty, nhưng sau đó nó thực sự vô dụng (không phải là bạn cần phải dựa vào sàng lọc sơ yếu lý lịch kể từ khi bạn được giới thiệu, đúng không ?). JLPT vẫn có nhiều giá trị như một cách để đo tiến độ học tập của bạn và giúp bạn có động lực, nhưng bạn không nên hy vọng các công ty sẽ trải thảm đỏ cho bạn vì bạn đã vượt qua nó.

Điều duy nhất thực sự quan trọng là khả năng giao tiếp của bạn trong các cuộc phỏng vấn sau khi đã trải qua sàng lọc CV. Vào cuối ngày, các công ty có yêu cầu và bạn cần hoàn thành chúng hoặc bạn không làm. Khi nói đến kỹ năng tiếng Nhật, điều này có nghĩa là bạn cần thể hiện một trong hai điều sau để được nhận: (1) đủ kỹ năng tiếng Nhật để thực hiện công việc hoặc (2) đủ đam mê để công ty sẵn sàng tin tưởng rằng bạn sẽ học hỏi và làm việc. Nếu một công ty yêu cầu tiếng Nhật và bạn không thể hiển thị một trong hai, họ sẽ không thuê bạn. Vì vậy, nếu tôi là bạn, tôi sẽ tập trung vào các kỹ năng nói thực tế và nghiên cứu công ty hơn là kiểm tra chuẩn bị.

Tôi có cần phải chuyển đến Tokyo không?

Điều này còn phải tùy thuộc bạn hoặc công việc. Cá nhân tôi tin rằng việc ở Tokyo (trái ngược với một nơi nào khác ở Nhật Bản) làm tăng cơ hội tìm được một công việc hoàn thành như một công việc phát triển theo tầm quan trọng. Điều đó không có nghĩa là không có việc làm tốt ở nơi khác. Có những công ty công nghệ trên khắp Nhật Bản, chỉ là phần lớn những công ty thân thiện với người nước ngoài thì lại đang ở Tokyo.

Có một số công ty lớn có văn phòng ở những nơi như Fukuoka (LINE, Mercari) nhưng số lượng công việc lập trình cung cấp loại môi trường được hầu hết người nước ngoài tìm kiếm sẽ nhỏ hơn nhiều.

Bên ngoài Tokyo, mức lương cũng sẽ thấp hơn, thậm chí tương đối với chi phí sinh hoạt thấp hơn. Sẽ có ít sự kiện hơn và những sự kiện ở đó sẽ có ít người nước ngoài và ít tiếng Anh hơn. Phải nói rằng, vẫn còn các nhà phát triển phần mềm nước ngoài làm việc ở những nơi như Fukuoka và Osaka, và số lượng các công ty khởi nghiệp tiến bộ đang tiếp tục tăng và tình hình bên ngoài Tokyo dường như sẽ tiếp tục được cải thiện. Fukuoka gần đây đã giới thiệu visa đặc biệt để khuyến khích mọi người mở các công ty khởi nghiệp ở đó, và Kyoto cũng đã trở thành một điểm nóng trong vài năm qua.

Vì vậy, nó tùy thuộc vào bạn. Ở Tokyo sẽ giúp bạn tiến bộ dễ dàng hơn rất nhiều trong sự nghiệp, nhưng ít nhất cũng đáng để tìm kiếm ở nơi khác cho những người không muốn (hoặc không thể) chuyển đến đây.

Còn việc làm từ xa tại các công ty nước ngoài thì sao?

Mặc dù có thể rất khó để thực hiện, nhưng làm việc từ xa cho một công ty nước ngoài khi sống ở Nhật Bản là một lựa chọn khả thi đối với một số người. Điều này đưa đến một tập hợp hoàn toàn mới của các công ty và cũng đáng để xem xét nếu bạn có thể có visa cho phép và bạn không bận tâm đến cuộc sống ở xa. Hãy nhớ rằng trong khi số lượng công ty cho phép làm việc từ xa chắc chắn đang tăng lên, hầu hết các công ty vẫn yêu cầu nhân viên từ xa phải ở cùng quốc gia với phần còn lại của nhóm của họ (hoặc ít nhất là cùng múi giờ).

Một số nguồn cho việc tìm kiếm việc làm từ xa ở Nhật Bản.

Các nguồn này có thể khá hiếm, nhưng tôi đã tham khảo từ những người làm việc ở Nhật Bản, vì vậy đây là một số tài nguyên để tìm việc làm từ xa cho các lập trình viên:

Bài viết được dịch từ: https://dev.to/etdev/how-to-find-a-job-as-a-software-developer-in-japan-1mm3