Bài viết được dịch từ trang CNN

Học lập trình trực tuyến cơ bản đến nâng cao xin việc làm
Các lập trình viên trẻ đang làm việc tại một công ty IT ở Romania, nơi có hàng ngàn
sinh viên tốt nghiệp đại học tham gia vào các lĩnh vực công nghệ cao mỗi năm.

Vừa rồi, thị trưởng Michael Bloomberg của thành phố New York đã đăng lên mạng xã hội Twitter ý định học lập trình máy tính của mình vào cuối năm nay. Ông gia nhập với khoảng 300.000 người khác, những người đã đăng ký tại CodeYear để nhận được những bài học lập trình tương tác miễn phí mỗi tuần từ Codecademy, một hướng dẫn dựa trên web. Tôi cũng đã cảm thấy nhẹ nhõm phần nào vì tín hiệu tích cực này.

Đây là lúc người Mỹ bắt đầu xem lập trình máy tính quan trọng như việc chúng ta học chữ hoặc làm toán vậy. Code là những vật liệu giúp cho các chương trình máy tính làm việc - danh sách các dòng lệnh này nói với một bộ xử lý văn bản, một trang web, một trò video game, hoặc một hệ thống giám sát hàng không cần phải làm gì. Tất cả về phần mềm đó là: những dòng code, được viết ra bởi con người.

Chúng ta kết nối với xã hội, làm việc, tiêu dùng, và sống trong một thế giới ngày càng được quyết định bởi các chương trình máy tính. Việc học lập trình là cách tốt nhất để hiểu những gì tất cả các chương trình làm, hoặc thậm chí để nhận ra rằng mình đang ở thế kiểm soát.

Chỉ một vài năm trước đây, tôi đã nhận được ánh mắt thờ ơ hoặc tệ hơn khi tôi đề nghị các đồng nghiệp và khán giả rằng họ nên học lập trình. "Lập trình hoặc bị lập trình," đã trở thành câu thần chú của tôi: Nếu bạn không phải là một người dùng đích thực của công nghệ số, thì bạn giống như đang bị sử dụng bởi công nghệ số vậy. Đề nghị của tôi về việc mọi người nên học lập trình có ý nghĩa như một điểm khởi đầu cho một cuộc tranh luận lớn hơn.

Không, tôi không mong đợi những người trưởng thành ở Mỹ sẽ dành ra hai hoặc ba tuần để ngồi học lập trình, ít ra cũng cần nhiều tháng nỗ lực thì họ mới có thể trở nên thành thạo được. Nhưng tôi muốn mọi người ít nhất là trở nên biết rõ về các hệ thống kỹ thuật số mà chúng ta đang tiến hành rất nhiều hoạt động hàng ngày của mình -- và những loại tư duy và hành vi của những hệ thống đó đã được lập trình như thế nào.

Hầu hết người lớn đều nhận ra rằng, Facebook được thiết kế để làm tăng giá trị "đồ thị xã hội" của chúng ta tới các khách hàng của nó, các tập đoàn và các công ty nghiên cứu sẽ mua dữ liệu này. Chúng ta hiểu rằng mình không phải là những khách hàng đó, mà chính là sản phẩm. Điều nghiêm trọng hơn đó là chúng ta luôn gắn với tất cả các thiết bị iPhone và tìm kiếm trên Google trong cuộc sống của mình, và họ có thể thu thập những dữ liệu riêng tư từ chúng ta.

Nhưng tôi không nghĩ chừng đó là đủ. Phải mất một vài thế kỷ sau khi phát minh ra văn bản thì người dân bình thường mới học cách làm thế nào để đọc và viết. Việc in ấn báo chí đã dân chủ hóa công việc in ấn bằng cách giảm chi phí các bản thảo, chắc chắn nó đã đóng góp nhiều tác động trong việc phổ cập chữ viết. Giờ đây chúng ta sống trong một thế giới với báo chí, biển hiệu, nhãn gói, hầu như không có ai còn nghi ngờ việc dạy bọn trẻ biết đọc là một điều tốt hay không nữa, hay việc biết chữ giúp chúng ta có nhiều khả năng tạo ra giá trị cho bản thân hoặc cho người sử dụng lao động.

Vâng, bây giờ chúng ta đang sống trong một thế giới với các ứng dụng, mạng, và các thuật toán giao dịch trên thị trường chứng khoán mà mình sử dụng mỗi ngày, mặc dù điều đáng buồn là chỉ vài người trong chúng ta hiểu cách các hệ thống đó làm việc như thế nào. Việc học lập trình trước đây là một quá trình gian khổ và tốn kém, nhưng một số sinh viên bỏ học đại học đã phát triển ra hệ thống Codecademy để làm phổ cập hóa việc lập trình, cũng giống như việc Gutenberg phát minh ra máy in để phổ cập việc đọc viết trước đây vậy. Bất cứ ai cũng có thể truy cập vào trang Codecademy để bắt đầu học và tạo ra code thông qua một cửa sổ đơn giản, vui nhộn, và có tính tương tác của họ một cách miễn phí.

Làm thế nào mà nó có thể miễn phí như vậy? Đó có phải là một tổ chức từ thiện không? Không. Đó là một lĩnh vực kinh doanh lớn. Như anh bạn tôi, Jason Calacanis - CEO của Mahalo và founder của cộng đồng khởi nghiệp LAUNCH -- đã giải thích cho tôi rằng, "Chi phí nhân sự để tuyển dụng một lập trình viên riêng lẻ có thể lên đến $ 50-100k đô-la (khoảng 1 đến 2 tỷ VNĐ) trong một công ty lớn. Chi phí đó được chi cho việc quảng cáo, phí cho những công ty săn đầu người, thời gian phỏng vấn và đào tạo nhân viên mới."

Tuy nhiên, việc cạnh tranh để tìm ra những lập trình viên chất lượng là rất khốc liệt. Vì vậy, rất ít người Mỹ biết rằng các tập đoàn lớn như Google và Facebook đang thực sự mua lại các công ty nhỏ chỉ vì mục đích là để hốt gọn đội lập trình viên suất sắc của họ mà thôi, cái này còn gọi là "mua lại tài năng."

Chương trình thực tập lập trình dài hạn 12 tháng, dành cho sinh viên không chuyên CNTT, sinh viên CNTT nhưng thiếu kinh nghiệm thực tế  trở thành lập trình viên web và di động. Phương pháp đào tạo kết hợp: bài giảng video, trắc nghiệm, làm bài tập lập trình và tham gia dự án thật dưới sự hướng dẫn của giảng viên. Đảm bảo việc làm 100% học viên tốt nghiệp

Theo Calacanis, mỗi nhân viên biết lập trình có giá trị vào khoảng $500k đến $1 triệu đô-la (khoảng 10 đến 20 tỷ VNĐ) trong giá trị của các vụ mua lại đó. Vâng một triệu đô la chỉ để có được một người biết lập trình.

Tất nhiên, các tập đoàn khác lại có chiến lược là nhập khẩu các lập trình viên từ Trung Quốc và Ấn Độ, thông qua một visa tốn kém và thường chỉ là tạm thời. (Đó là vì, không giống như các quốc gia đó, chúng ta không dạy lập trình cho các học sinh tại Hoa Kỳ. Chúng ta chỉ dạy trẻ em làm thế nào để sử dụng các chương trình đã có sẵn trên kệ. Nhưng đó là một câu chuyên khác sẽ được đề cập ở một bài viết sau.)

Tất cả những gì Codecademy cần phải làm là tạo ra một ngân hàng kết nối những người đã hoàn thành các khóa học của họ và đang tìm kiếm để được làm việc cho các công ty có mức lương tốt. Đó là một mô hình loại bỏ được những chi phí rườm rà trong quá trình học của học viên, và giới thiệu họ vào các công ty sẽ được hưởng lợi từ những kỹ năng mà họ đã học được (đây là giải pháp win-win cho cả học viên lẫn nhà tuyển dụng). Và mô hình này có thể áp dụng cho nhiều lĩnh vực khác nữa.

Vì vậy, nếu có bất cứ ai ngoài kia nói rằng bạn không thể có được một công việc thì thật sai lầm. Bạn có thể kiếm được công việc rất tốt. Một công việc mang lại nhiều niềm vui nữa. Học lập trình không phải là học về những con số và toán học khô khan. Mà nó giống như kiến trúc vậy, nơi mà bạn đi giải quyết những vấn đề hóc búa kiểu như "Làm thế nào để chúng ta có thể giảm kẹt xe trên đường cao tốc này mà không cần phải xây dựng một cây cầu bắc qua sông kia hoặc xây một cầu vượt bên cạnh cái bệnh viện đó?"

Học lập trình nghĩa là có thể tưởng tượng ra một cách mới để sử dụng máy ảnh trong iPhone của bạn, hoặc một cách thức mới để mọi người kết nối với nhau, và sau đó có khả năng biến tầm nhìn thành sản phẩm thực tế.

Nếu bạn biết lập trình, bạn có thể kiếm được một công việc có mức lương hậu hĩnh, hoặc tạo ra những công cụ có giá trị ngay lúc này. Bạn sẽ hiểu thêm về cách thế giới này hoạt động, và trở thành một thành viên tham gia vào xã hội kỹ thuật số đang diễn ra trước mắt chúng ta. Bạn sẽ giúp nước Mỹ cạnh tranh hiệu quả với các nước khác trên cả lĩnh vực kinh tế lẫn quân sự, nơi mà chúng ta đang nhanh chóng mất đi lợi thế cạnh tranh của mình do thất bại trong việc tự học lập trình. Chúng ta không cần phải chờ đợi cho đến khi sàn chứng khoán New York (NYSE) bị hack bởi mấy đứa trẻ trâu đến từ các nước châu Á mới nổi thì mới thu được bài học này.