Tếp loạt bài : những lần đi phỏng vấn đáng nhớ - phần 1 và phần 2 , mình trích dẫn tiếp bài viết của Thai-Tu-Shang tại diễn đàn VozForums. Có lẽ khái niệm làm tay trái không chỉ nói đến việc làm một công việc hoàn toàn khác, mà ngay trong một chuyên ngành rộng như lập trình, thì việc làm không đúng ngôn ngữ thế mạnh của bản thân cũng là một điều khó khăn mà mọi người lên chuẩn bị trước!
Tôi vẫn ước được làm việc ở Kangnam. Một nơi sang chảnh
Tôi tới tòa nhà Kangnam tầng 21.. các em tiếp tân xinh thôi rồi.. Cả tòa nhà toát ra vẻ sang trọng và lịch sự.
Tại đây, trong khi ngồi chờ trả lời tới lượt tôi đã nghe được một câu chuyện mà nó có ảnh hưởng to lớn tới tôi sau này. Cuộc nói chuyện giữa hai anh thuộc phòng kĩ thuật của FIS.
- Đám sinh viên mới phỏng vấn thế nào.
- Chán lắm.. toàn thằng bảo bằng khá mà kiến thức thì chả có gì. Hỏi sâu một tí là tịt. Quy trình làm việc dự án thật thì không biết. Có mỗi một thằng bằng trung bình khá thì lại làm dự án thật được sáu tháng. Không làm nhiều nhưng mà nó cũng biết quy trình. Cứ bọn nào làm dự án thật, kể cả chưa làm được nhiều thì cũng tuyển. Còn hơn bọn kia.
Thế là tôi bắt đầu hối hận.. giá mà có 6 tháng dự án thật có phải là ngon không...
Vào phòng phỏng vấn tôi là ba người, một ông ngồi cả buổi chỉ lôi điện thoại ra chơi game hay làm gì đó, không hỏi chút nào. Cuối buổi mới hỏi em tên gì.. Hỏi trực tiếp mình là một anh tên Hạnh.
- Em giới thiệu về bản thân mình đi....
- Em là...
- Rồi ok, thế java em biết những gì.
- Dạ em biết Struts2, hibanate, MVC và OOP ạ.
- Em có biết JPA không.
- Dạ không ạ, em chưa nghe bao giờ.
- Thế em cho anh biết trong java nó có bao nhiêu bộ nhớ
- ( Ơ đm ) nghĩ thầm : ngồi một lúc không trả lời gì.
- Em không trả lời được à.. thế em cho anh biết Hashmap, treemap, hashtable nó khác nhau thế nào.
- Dạ thôi em đi về ạ.
Ra tới khỏi phòng tôi vẫn choáng váng.. Thế nào mà lại hỏi toàn về java core vậy.
Lúc về tới công ty mới nhận được thông báo là: em không phù hợp vào dự án.
Sau đó có điện thoại, là anh Hoàng bên FIS gọi điện.
- Alo em có phải là …. anh là Hoàng đây, anh vừa mail thông báo kết quả cho em. Anh rất tiếc nhưng dự án này em không phù hợp để vào làm việc. Hiện tại công ty có một lớp training khoảng 3 tháng ý. Sau ba tháng thì sẽ thử việc 2 tháng và nếu được thì em sẽ vào công ty làm luôn. Em có sẵn sàng tham gia không.
- Dạ không ạ, em muốn chờ một dự án nào đó làm về java web, chứ dự án lúc nãy cũng không phải là điểm mạnh của em vì toàn là java core.
- À thế à.. thế chết anh gửi nhầm đơn phỏng vấn của em sang bên dự án core. Rồi để anh xếp lịch cho em sang phỏng vấn bên java web nhé.
- Vâng em cảm ơn ạ.
Thế là ngày hôm sau tôi lại sang Fis để tiếp tục phỏng vấn ở một dự án java web.
Vào phỏng vấn tôi có ba người, một anh teamlead và hai anh nữa chả biết là gì. Trong đó có một anh nhìn rất giống Đăng Khôi
Bỏ qua phần chào hỏi giới thiệu, vào luôn phần phỏng vấn.
- Em có thể lên bảng vẽ cho anh cái mô hình MVC được không.
Sau một hồi thì tôi cũng vẽ xong.
- Em có chắc với hình vẽ của mình không.
- Dạ em nghĩ là đúng ạ.
- Thế View gọi trực tiếp được Model mà không cần thông qua Controller à em.
- À dạ em nhầm ạ... * gãi đầu *
- Uk, chắc do em run quá hả
- Thế giờ em cho anh biết là 1 view thì cần mấy controller.
- Dạ 1 view cần 1 controller ạ.
- Thế giờ mỗi view 1 controller thì anh có 100 view thì anh phải viết 100 cái controller à.
- Dạ không ạ, mình có thể gộp vào được ạ.
- Gộp kiểu gì hả em.
- Dạ thì cứ tìm xem cái nào chung thì mình dùng lại thôi ạ.
Giờ nghĩ lại đáng ra lúc ý phải hỏi: 100 cái controller của anh là 100 file hay 100 function mới đúng
- Em cho anh biết SQL injection nó là cái gì.
- Dạ em cũng không biết.
- Giờ anh có 3 bảng là ABC, em có thể viết câu lệnh join 3 bảng này được không.
Lên bảng viết một hồi là tịt luôn.
- Vậy cho anh biết left join là gì, right join là gì, inner join là gì.
Xong.. bao nhiêu công ôn học về struts và hibanate thì không hỏi chút gì. Toàn hỏi về Sql. Đúng là chả biết đằng nào mà lần cả.
Tôi quyết định là chẳng đi phỏng vấn nữa, chỉ làm trò cười thôi. Tôi quyết tâm học lại java core thật chắc và lúc nào đủ tự tin thì tôi mới đi phỏng vấn.
Tới cuối tháng, anh giám đốc gọi bọn tôi vào phòng nói chuyện.
- Giờ có một dự án ở bên Vincom, làm cho Techcombank. Bọn anh sẽ làm hồ sơ cho các em sang đó. Giờ kiến thức chuyên môn thì tạm gác lại, sẽ học sau khi sang. Bây giờ các em ngồi học cho anh tất cả các phím tắt của eclipse và cách debug bằng tool thật thành thạo. Ngoài ra anh sẽ làm giấy tờ cho các em là sinh năm 90.. đã có 2 năm kinh nghiệm làm về java. Tất nhiên sẽ có các anh cứng tay ở công ty giúp các em vừa học vừa làm. Nhưng mà các em cũng phải dùng tool thật thành thạo. Cái gì không biết thì cũng không được hỏi ngay vì các anh ý còn phải làm. Để tới cuối ngày khi mọi người nghỉ rồi hãy hỏi.
Còn về mức lương nếu các em có thể đáp ứng được thì bên anh sẽ trả lương các em là 5tr5 một tháng
Bọn tôi cũng bàn bạc rất nhiều về chuyện này. Về việc nếu như làm thì sẽ rất vất vả. Hai tầng quản lý mà bảo mình có hai năm kinh nghiệm trong khi thực ra làm thì bập bẹ. Nếu họ phát hiện ra họ đuổi thì lúc ý lại về đây ngồi à. Mà nếu trót lọt thì một tháng công ty hưởng bao nhiêu lương của mình đây.
Trong cái thời khắc quan trọng ấy thì thằng A lại bảo: Tao có quen một ông anh, làm về PHP. Nếu sang đấy sẽ được dạy từ đầu tới cuối. Chỉ tầm 1 tháng là làm được việc mà sẽ có lương. Nếu có máu thì đi, tao giới thiệu.
Nghe cũng hợp lý, mình sang bên đó được đào tạo bài bản, có người chỉ tận nơi thì còn gì bằng. Còn hơn là ở đây. Vậy là bọn tôi quyết định sẽ sang bên kia học PHP.
Nhưng tới giờ phút cuối cùng, thằng A lại được FPT gọi thông báo trúng tuyển làm Tester. Vì thế nó quyết định bỏ anh em đi làm test, chỉ còn tôi và thằng L đi cùng nhau sang đó.
Chẳng phải phỏng vấn gì cả.. vào nói chuyện với tôi và L có hai anh giám đốc. Hỏi qua về tình hình học tập ở trường, kiến thức về PHP, nói về việc sẽ đào tạo bọn tôi để làm việc và bao giờ bọn tôi cứng tay, có thể làm việc và mang lại lợi nhuận cho công ty thì lúc đó sẽ được hưởng lương.
Vậy là tôi và thằng L bắt đầu đi làm. Buổi sáng bắt đầu làm từ 9h tới 6h chiều thì nghỉ. Trưa thì 12h nghỉ ăn trưa. Vì là một công ty start up nên là làm việc ngay tại phòng của một khu chung cư ở Văn Khê Hà Đông. Cả phòng có 2 phòng ngủ, bốn cái bàn làm việc. Anh giám đốc ngồi 1 bàn, còn lại có tôi, thằng L, một thằng tên Bình vào trước tôi một ít thời gian và một ông anh tên Cương.
Tuần làm việc đầu tiên của chúng tôi là được học về các loại giao thức HTTP, HTTPS, học về PHP core và HTML, CSS. Tới đây tôi mới thấy nếu mình tự học và không có người chỉ thì thực sự là không biết phải mò bao lâu mới ra những cái quy trình làm việc như vậy.
Trước đây để code 1 site về HTML CSS thì với cách cũ là cứ code một mạch từ trên xuống dưới thì rất lâu và mất thời gian. Ở đây, tôi học được cách chia layout của trang web và làm theo từng vùng từng vùng từ ngoài vào trong. Vì thế việc nhìn 1 file PSD hay PNG để cắt HTML, CSS với bọn tôi trở nên nhẹ nhàng hơn nhiều.
Ở đây chủ yếu làm các dự án về magento và WordPress. Vì là freelancer nên là công việc phải tùy thuộc vào khách hàng. Anh giám đốc tên là Dụ, là người trực tiếp dạy và ở công ty. Còn một anh khác thì cae tháng trời chả thấy mặt mũi đâu cả.
Thường thì anh ấy sẽ đi ngủ lúc 7h sáng cho tới tận 4h chiều mới dậy. Làm việc một mạch từ 4h chiều tới 7h sáng. Sang đầu 3 rồi mà chưa có vợ con gì
Thời gian đó bọn tôi tự học tự mày mò về PHP core và HTML, CSS, JS. Cũng muốn học cho nhanh vì dù sao cũng đã sang tháng 12 rồi. Còn hai tháng nữa là tới tết âm, cũng muốn có lương để mang về cho gia đình. Dù sao cũng ra trường lâu quá rồi.
Hai tuần sau thì bọn tôi bắt đầu xong khóa học traing về PHP, HTML, Css. Gọi là học thì cũng chỉ là qua qua để nắm lấy cái cơ bản. Còn đâu cũng vừa làm vừa google cả thôi. Đủ để đọc code bọn trên mạng nó viết cái gì.
Sang tuần thứ ba bọn tôi bắt đầu học magento.. và anh giám đốc cũng không dạy nữa mà để thằng Bình dạy cho bọn tôi.
Nhận một đống tài liệu về magento do nó tự dịch ra bản word bằng tiếng việt. Bọn tôi có thắc mắc là sao không để tiếng anh mà đọc cũng đc, vì trình độ đọc tiếng anh của bọn tôi cũng khá. Nhưng nó bảo: Thì ngồi dỗi không có gì làm thì chả dịch, cải thiện vốn từ luôn.
Mới đầu vào làm magento, bọn tôi ngồi đọc theo giáo trình đó mà thực sự ra cũng không hiểu nó chạy như thế nào cả. Chỉ biết config theo file XML cho nó chạy. Mà config thì chỉ cần sai 1 chữ thôi là tìm lỗi mệt nghỉ luôn. Có lần tôi viết thiếu chữ s ở thẻ trong đó mà tìm mãi không biết lỗi gì luôn.
Thế là cái đống code core bọn tôi học cũng ít được đem ra áp dụng. Thay vào đó để tạo mới một cái module trong magento thì bọn tôi phải học thuộc gần 20 bước. Mà cũng chỉ là học vẹt theo mà thôi.
Ở đây giờ giấc thoải mái, tới công ty lúc nào cũng được, chiều thì 5h30 nghỉ làm rồi. Không khí thì cũng thoải mái. Toàn anh em trai với nhau nên là cũng dễ nói chuyện hơn.
Cuộc sống cứ thế trôi đi bình lặng.. tháng 12 qua đi và tháng 1 tới. Nhìn chúng nó thưởng tết dương mà lòng buồn buồn. Tôi vẫn không nói với bố mẹ là đã sang bên này làm mà vẫn nói vs nhà là làm ở Smart OSC.
Bình luận